چگونه ظرفیت و سرعت آسانسور برای ساختمان های مسکونی را تعیین می کنند؟

یکی از مهم ترین مسائل در طراحی آسانسورها، ظرفیت و سرعت این تجهیزات است. ظرفیت آسانسور به حداکثر باری است که کابین می تواند بین طبقات ساختمان جابجا کند که بر حسب کیلوگرم بیان می شود. پس از محاسبه میزان ظرفیت آسانسور می توان نوع موتور و سرعت کابین را نیز تعیین کرد. در ساختمان های مسکونی ظرفیت و سرعت آسانسور اهمیت زیادی دارد. زیرا در این ساختمان ها که معمولا چند طبقه و بلند هستند، کاربران زیادی هر روز در ساعات مختلف در بین طبقات جابجا می شوند. از این رو آسانسور باید بتواند با ظرفیت معین خود و سرعت مناسب کاربران را در زمان کوتاهی در ساختمان جابجا کند. در این مطلب نحوه تعیین ظرفیت و سرعت آسانسور برای ساختمان های مسکونی را مورد بررسی قرار داده ایم.

اهمیت تعیین ظرفیت آسانسور در ساختمان های مسکونی

تعیین ظرفیت و سرعت آسانسور اهمیت زیادی در نصب و استفاده از آن دارد. در این ارتباط اگر ظرفیت سیستم کم تر از میزان مورد نیاز و استاندارد باشد، باعث می شود تا در هر بار حرکت کابین، کاربران کم تری وارد آن شده و جابجا شوند. نتیجه آن معطل ماندن افراد زیادی در پشت درب های آسانسور تا رسیدن کابین بعدی است. این مساله در رفت و آمد کاربران در ساختمان اختلال ایجاد می کند و باعث می شود افراد نتوانند به سرعت جابجا شده و به کار و زندگی خود برسند. علاوه بر این معطل ماندن زیاد کاربران در پشت درب های آسانسورها باعث نارضایتی شدید آنان از نحوه عملکرد آسانسور می شود.

همچنین اگر یک سیستم آسانسور با ظرفیت بالا در یک ساختمان مسکونی کوچک نصب و راه اندازی شود، نوعی هدررفت سرمایه محسوب می شود. زیرا هزینه زیادی بابت خرید آسانسوری شده است که نیازی به آن در ساختمان وجود دارد. همچنین نصب چنین آسانسوری نیاز به عملیات آماده سازی زیادی در یک ساختمان کوچک دارد. زیرا در ساختمان های کوچک فضای کافی برای نصب آسانسوری با ظرفیت بالا وجود ندارد. به علاوه سرویس و نگهداری و برق مصرفی چنین آسانسوری برای یک ساختمان کوچک نسبتا زیاد است که اصلا توجیه اقتصادی ندارد.

اهمیت تعیین سرعت آسانسور در ساختمان های مسکونی

تعیین سرعت آسانسور در ساختمان های مسکونی نیز اهمیت زیادی دارد. در چنین ساختمان هایی اگر ارتفاع و تعداد طبقات زیاد باشد، نیاز به آسانسورهایی وجود دارد که سرعت بالاتری داشته باشند؛ تا بتوانند به سرعت افرادی زیادی را در طول طبقات ساختمان جابجا کنند. در این شرایط نصب آسانسوری با سرعت کم باعث معطل ماندن کاربران در طبقات می شود. همچنین نصب آسانسوری پرسرعت که سیستمی گران قیمت محسوب می شود در یک ساختمان کم ارتفاع نمی تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. در این گونه ساختمان ها ضرورتی وجود ندارد که کاربران به سرعت جابجا شوند. زیرا ارتفاع ساختمان آن قدر نیست که جابجایی افراد در طبقات طول بکشد.

فاکتورهای موثر در تعیین ظرفیت آسانسور

در تعیین ظرفیت کابین آسانسور فاکتورهای مختلفی تاثیرگزار هستند. این فاکتورها باعث می شوند تا آسانسور با ظرفیت مشخصی طراحی و ساخته شود که در زیر به مهم ترین آن ها اشاره کرده ایم.

• ابعاد آسانسور: به طور کلی ابعاد آسانسور با ظرفیت آن نسبت مستقیم دارند. به عبارتی هر چه آسانسور بزرگ تر باشد، ظرفیت آن افزایش می یابد و می تواند بار بیشتری را جابجا کند.
• نوع کاربری ساختمان: فاکتور تاثیرگزار دیگر در تعیین ظرفیت آسانسور، نوع کاربری ساختمان است. آسانسورهایی که در مکان های صنعتی همانند کارخانه ها نصب می شوند، نسبت به ساختمان های مسکونی باید ظرفیت بیشتری داشته باشند. زیرا این سیستم ها بارهای سنگینی را حمل می کنند که باید ظرفیت بالابر بیشتر باشد.
• تعداد طبقات ساختمان: یکی دیگر از فاکتورها، ارتفاع ساختمان و تعداد طبقات آن است. هر چه ساختمان بلندتر بوده و تعداد طبقات آن زیاد باشد، باید آسانسور ظرفیت بیشتری داشته باشد.
• ترافیک کاربران: در ساختمان هایی که ترافیک کاربران در آن زیاد است و افراد زیادی در طول شبانه روز از آسانسور استفاده می کنند، نیاز به سیستم هایی با ظرفیت بالاتر وجود دارد.
• ابعاد چاه آسانسور: فاکتور دیگری که روی ظرفیت آسانسور تاثیر می گزارد، ابعاد چاه آن است. در ساختمان هایی که چاه ابعاد بزرگی دارد، می توان سیستمی با ظرفیت بالاتر را نصب و راه اندازی کرد.

جدول ظرفیت آسانسور بر اساس تعداد کاربران

در جدول زیر حداکثر مساحت مفید کابین برای هر تعداد از کاربران درج شده است. داده های این جدول می تواند برای سازندگان آسانسور کمک کند تا ظرفیت و مساحت کابین را با توجه به تعداد کاربران استفاده کننده تعیین کنند. این نکته را باید مد نظر داشت که طبق استانداردهای مربوطه میانگین وزن هر کدام از کاربران 75 کیلوگرم محاسبه شده است.

جدول تعیین ظرفیت کابین بر حسب بار اسمی آن

در جدول زیر حداکثر مساحت مفید کابین بر حسب بار اسمی آن بیان شده است. بار اسمی حداکثر باری است که روی آسانسور درج می شود و نباید بیش از مقدار تعیین شده بار وارد کابین شود. حداکثر مساحت مفید و بار اسمی کابین به نوعی می تواند ظرفیت آن را نشان دهد.

فرمول محاسبه ظرفیت آسانسور

علاوه بر داده های دو جدول بالا، می توان با فرمول زیر نیز ظرفیت کابین آسانسور را محاسبه کرد:

HLC= (300×Q×100) / (T)×P

در این فرمول HLC مخفف عبارت (Handling Lift Capacity) بوده که به معنای حداکثر ظرفیت جابجایی آسانسور است. این میزان در اوقات شلوغ و پرتردد و در فاصله زمانی 5 دقیقه محاسبه می شود.

Q= میانگین تعداد کاربرانی است که با کابین آسانسور جابجا می شوند. این مقدار به ابعاد کابین بستگی دارد.

T= مدت زمان انتظار کاربران برای رسیدن کابین است.

P= کل افرادی که در طول مدت زمان پرتردد و شلوغی با آسانسور جابجا می شوند.

طبق فرمول بالا، می توان با جایگزاری مقادیر مد نظر، ظرفیت کابین آسانسور را محاسبه و تعیین کرد.

نکات مورد توجه پیش از تعیین ظرفیت آسانسور

پیش از تعیین ظرفیت آسانسور، سازندگان باید به نکاتی توجه کنند که در زیر به آن ها اشاره کرده ایم:

• چنانچه نیاز به نصب دو آسانسور در ساختمان باشد، باید یکی از سیستم ها بتواند صندلی چرخ دار را جابجا کند.
• در ساختمان های چهار طبقه که مسیر آن ها به 10.5 متر می رسد، باید در آن ها سیستم آسانسور نصب و راه اندازی شود.
• در ساختمان هایی که حداقل هشت طبقه دارند و طول مسیر حرکت در آن ها به 28 متر می رسد، نصب حداقل دو آسانسور الزامی است.
• محل دقیق نصب آسانسور باید به گونه ای توسط طراح انتخاب شود که برای تردد کاربران نزدیک ترین محل باشد.
• در صورتی که نیاز به نصب بیش از یک آسانسور در ساختمان باشد، می توان آن ها را به صورت کنار هم یا در روبروی هم نصب و راه اندازی کرد.
• آسانسور تا ورودی هر واحد در طبقات ساختمان باید حداکثر 45 متر فاصله داشته باشد.
• آسانسور باید در بخش مرکزی ساختمان نصب شود تا امکان دسترسی آسان کاربران از نقاط مختلف ساختمان وجود داشته باشد.

جدول تعیین تعداد آسانسورها و سرعت آن ها

در جدول زیر بر حسب طبقات ساختمان و واحدهای آن ها، تعداد آسانسورهای مورد نیاز و سرعت آن ها بیان شده است.

در این مطلب سعی کردیم تا نحوه تعیین ظرفیت و سرعت آسانسور و اهمیت انجام آن را بیان کنیم. شرکت های سازنده سعی می کنند تا پیش از طراحی و ساخت آسانسورها ظرفیت و سرعت آن ها را تعیین کرده و با توجه به آن سیستم های مناسب را تولید و در محل نصب کنند. یکی از این شرکت ها که سابقه بالایی در صنعت آسانسور و تجهیزات وابسته دارد، شرکت اوکسین لیفت است. این شرکت مجموعه ای کامل و منسجم از پرسنل متخصص و همچنین امکانات و تجهیزات لازم است که انواع آسانسورها را در کیفیت و عملکرد بالا تولید و راه اندازی می کند. مهندسان و تکنسین های شرکت اوکسین لیفت پیش از طراحی و تولید آسانسورها، ظرفیت و سرعت آن ها را بر اساس فاکتورهای مورد نظر تعیین و محاسبه کرده و سپس سیستم مناسب را طراحی می کنند.