انواع آسانسور

آسانسورها، تجهیزات پرکاربرد در ساختمان های بلند و چندطبقه محسوب می شوند که با کارکرد خود، تردد سریع و آسان کاربران را در طبقات مختلف، امکان پذیر می سازند. این دستگاه ها نیروی مورد نیاز خود برای حرکت کابین را از یک موتور الکتریکی تامین می کنند. آسانسورها در انواع مختلفی طراحی و تولید می شوند که هر یک ویژگی های ظاهری و فنی متفاوتی دارند. هر کدام از این دستگاه ها در ساختمان هایی با کاربری های مختلف نصب و راه اندازی می شوند. همچنین شرکت های مختلف سازنده، این سیستم ها را با قیمت های متفاوتی در بازار عرضه می کنند.. به این منظور برای آشنایی شما با انواع آسانسورها، در ادامه به معرفی مختصر هر یک از آن ها پرداخته ایم.

انواع آسانسورها بر اساس نوع سیستم محرکه

آسانسورها را می توان بر اساس نوع سیستم محرکه به چند نوع مختلف تقسیم کرد. سیستم محرکه آسانسور به روش تولید و انتقال نیرو به منظور جابجایی کابین گفته می شود. در ادامه به انواع سیستم محرکه آسانسورها اشاره کرده ایم.

آسانسورهای کششی

آسانسور کششی با کمک یک موتور الکتریکی و سیم بکسل هایی که متصل به فلکه کششی هستند، کار می کند. به این نحو که وقتی الکتروموتور کار می کند، نیروی آن به فلکه کششی منتقل می شود. روی این فلکه کششی نیز چند سیم بکسل فولادی نصب شده اند. با چرخش فلکه کششی، سیم بکسل هایی که به کابین متصل هستند، آن را با بالا می کشند. به منظور کمک به الکتروموتور و صرفه جویی در مصرف انرژی، از یک وزنه تعادل نیز استفاده می شود که به سر دیگر سیم بکسل ها متصل است. این آسانسورها برای ساختمان های متوسط تا بلند مناسب هستند و می توانند با سرعت بالایی نیز حرکت کنند. آسانسورهای کششی به دو گیربکسی و گیرلس تقسیم می شوند که در زیر به آن ها اشاره کرده ایم.

آسانسورهای گیربکسی

آسانسور گیربکسی یکی از رایج ترین بالابرهای کششی است که در سیستم محرکه آن از گیربکس یا جعبه دنده استفاده می شود. با شروع به کار الکتروموتور، میله آن نیز چرخیده می شود. این میله از یک سمت به موتور و از سمت دیگر به گیربکس متصل است. با چرخش میله، چرخ دنده های گیربکس نیز شروع به گردش می کنند. فلکه کششی یا در این جا فلکه گیربکس روی گیربکس قرار دارد که با گردش چرخ دنده ها، این فلکه نیز به چرخش درمی آید و سیم بکسل ها را به بالا می کشد. گیربکس در این سیستم محرکه، نقش تنظیم و کنترل کننده سرعت را برعهده دارد که البته به هنگام کار کردن، گرمای زیادی نیز در اثر اصطکاک آن با سیم بکسل ها تولید می شود.

آسانسورهای گیرلس

آسانسور گیرلس نوع دیگر سیستم های کششی است که در آن از گیربکس یا چرخ دنده استفاده نمی شود. به طوری که نیروی تولید شده در موتور به طور مستقیم و بدون وجود گیربکس به فلکه کششی منتقل می شود. اما برای کنترل و تنظیم سرعت از تجهیزاتی همانند درایو کنترل سرعت و اینورتر استفاده می شود. یکی از ویژگی های مهم موتورهای گیرلس آن است که این موتورها به شکل آهن ربای دائمی یا permanent magnet هستند که باعث افزایش راندمان آن ها می شود. این موتورها با توجه به نوعی که دارند، قادرند با جریان ولتاژ AC یا DC کار کنند. اندازه این موتورها کوچک است و می توان بدون موتورخانه نیز آن ها را نصب و راه اندازی کرد. آسانسورهای گیرلس می توانند با سرعت بالاتر از مدل های گیربکسی کار کنند. همچنین کابین آن ها با نرمی و روانی حرکت می کند.

آسانسورهای هیدرولیکی

آسانسور هیدرولیکی یکی دیگر از انواع بالابرها بر اساس نوع سیستم محرکه محسوب می شود. این دستگاه ها بر اساس فشار روغن یا سیال هیدرولیکی کار می کنند. به این صورت که وقتی موتور الکتریکی شروع به کار می کند، پمپ هیدرولیکی را نیز به کار می اندازد. این پمپ باعث هدایت و جریان یافتن روغن یا سیال هیدرولیکی در شلنگ های مخصوص می شود. سیال یا روغن با این روش به درون سیلندر یا مخزن رانده شده و در آن جا فشرده و متراکم می شود. فشرده شدن روغن باعث می شود تا نیروی بسیار زیادی تولید شود که این نیرو پیستون را درون سیلندر به حرکت در می آورد. پیستون ها نیز جک هایی را حرکت می دهند که از زیر یا کناره ها به کابین متصل هستند. این نوع آسانسورها برای ساختمان هایی که ارتفاع کمی دارند، مناسب هستند. همچنین این سیستم ها با سرعت کم تری نسبت به مدل های کششی حرکت می کنند. اما با این حال از قدرت بیشتری برخوردار بوده و قادرند بارهای سنگین را جابجا کنند.

آسانسورهای مغناطیسی

آسانسور مغناطیسی نوع دیگری از انواع آسانسور به شمار می رود که با استفاده از نیرو و جریان مغناطیسی کار می کند. این سیستم ها برای کار کردن نیازی به کابل ندارند. در این دستگاه ها تمام تجهیرات و ریل هایی که به دیواره چاهک متصل شده اند، حالت مغناطیس دائم دارند. این تجهیزات نقش استاتور موتور مغناطیسی را برعهده دارند. کابین نیز به عنوان روتور ایفای نقش می کند. وقتی که جریان برق به استاتور یا همان تجهیزات درون چاهک می رسد، میدان مغناطیس قدرتمندی ایجاد می شود که این نیرو را به روتور یا همان کابین القا می کند. در این صورت کابین به حرکت در می آید. این آسانسورها از سیستم بسیار هوشمندی برخوردارند که قادر است حرکت، توقف، شتاب و سرعت کابین را کنترل و تنظیم کند. بالابرهای مغناطیسی ظرفیت بالایی داشته و توانایی جابجایی کالا یا بارهای سنگین تا وزن 2 هزار کیلوگرم را دارند.

آسانسورهای وکیوم

آسانسور وکیوم یا پنوماتیک بر اساس ایجاد خلا در فضای مورد نظر و مکش هوا کار می کند. این سیستم ها برای ساختمان هایی با ارتفاع 2 تا 4 طبقه مناسب هستند و مورد استفاده قرار می گیرند. در این آسانسورها، سیلندری استوانه ای شکل وجود دارد که به شکل عمودی نصب شده و از جنس ورق های پلی کربنات ساخته می شود. درون  این سیلندر استوانه ای، یک کابین کواکسیال قرار می گیرد. بالا و پایین کابین درون سیلندر فضای خالی وجود دارد. وقتی کابین قصد بالا رفتن دارد، فضای بالای آن از هوا خالی شده و به فضای پایین کابین منتقل می شود. از این رو در اثر مکش هوا و ایجاد خلا در بالای کابین، فشار هوا در فضای پایین، کابین را به بالا می راند. در هنگام پایین رفتن نیز عکس این حالت اتفاق می افتد. این سیستم ها نیازی به وجود موتورخانه ندارند و برای ساختمان هایی که فضای کافی برای نصب آسانسورهای دیگر وجود ندارد، بسیار مناسب هستند. همچنین این آسانسورها می توانند با سرعت بالایی حرکت کنند.

انواع آسانسورها بر اساس وجود موتورخانه

موتورخانه آسانسور، جایی است که در آن موتور و تجهیزات مختلف از جمله فکه کششی، گیربکس، تابلو فرمان و غیره، نصب و راه اندازی می شود. البته در برخی از سیستم ها، نیازی به وجود موتورخانه وجود ندارد و آسانسور می تواند بدون وجود این مکان نیز نصب و راه اندازی شود. بر این اساس، آسانسورها به دو مدل موتورخانه دار و بدون موتورخانه تقسیم می شوند.

آسانسور موتورخانه دار

این سیستم ها با یک موتورخانه در بالا یا پایین چاهک نصب و راه اندازی می شوند. در مدل های کششی موتورخانه در بالاترین قسمت چاهک ساخته می شود. اما بر عکس، در سیستم های هیدرولیکی موتورخانه در پایین ترین قسمت چاهک یا حتی با فاصله چند متری از آن ساخته می شود. همان طور که اشاره کردیم موتورخانه محل نصب و نگهداری موتور و تجهیزات مختلف است. از این رو باید در نگهداری و نظافت آن کوشش شده و از ورود افراد متفرقه به جز سرویسکاران و تعمیرکاران مجاز جلوگیری شود.

آسانسور بدون موتورخانه

آسانسورهای بدون موتورخانه یا MRL سیستم هایی هستند که نیازی به ساخت موتورخانه به منظور نصب موتور و تجهیزات مختلف ندارند. به این بالابرها، آسانسور روملس نیز گفته می شود. این سیستم ها از یک موتور گیرلس با ابعاد کوچک و وزن سبک استفاده می کنند و در بالاترین قسمت چاهک روی یک شاسی نصب می شود. همچنین تابلو فرمان در کنار بالاترین ایستگاه قرار می گیرد. این نوع آسانسورها با وجود عدم نیاز به موتورخانه، برای ساختمان هایی که با مشکل فضای نصب روبرو بوده، بسیار مناسب و کارآمد هستند. نصب و راه اندازی این آسانسور راحت تر و با سرعت بیشتری انجام می شود. در آسانسور بدون موتورخانه به منظور خروج اضطراری، دریچه ای در بالاترین قسمت چاهک ایجاد می شود. همچنین دریچه دیگری برای مواقع سرویس و تعمیرات آسانسور، تعبیه می کنند تا سرویسکار و تعمیرکار بتواند به راحتی به موتور و تجهیزات آن دسترسی پیدا کند.

انواع آسانسورها بر اساس نوع کاربری

در ادامه به معرفی انواع آسانسورها بر اساس نوع کاربری آن ها پرداخته ایم. این آسانسورها، کاربری متفاوتی در ساختمان های مختلف دارند.

آسانسور مسکونی

آسانسورهای مسکونی را می توان متداول ترین و پرکاربردترین انواع بالابر به شمار آورد که در ساختمان ها و آپارتمان های مختلف، نصب و راه اندازی می شوند. این بالابرها عمدتا با سیستم محرکه کششی و هیدرولیک کار می کنند. به طوری که در ساختمان های متوسط و بلند از مدل های کششی و در ساختمان های کم ارتفاع تا 4 طبقه از مدل های هیدرولیکی استفاده می شود. این سیستم ها با ظرفیت های مختلفی طراحی و تولید می شوند. با توجه به میزان ترافیک کاربران، ظرفیت آسانسورها و تعداد آن ها در ساختمان ها متفاوت خواهد بود.

آسانسور خانگی

آسانسور خانگی نوعی بالابر کوچک به شمار می رود که در منازل، واحدهای مسکونی و ویلاهای شخصی مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم ها ابعاد کوچک و ظرفیت کمی دارند و عمدتا با سیستم محرکه هیدرولیکی کار می کنند. این آسانسورها برای نصب و راه اندازی، نیازی به حفر چاهک و ساخت موتورخانه ندارند. از این رو در ساختمان ها و منازلی که محل از پیش تعیین شده برای آسانسور وجود ندارد، می توان آن ها را نصب و راه اندازی کرد. این سیستم ها می توانند با برق تک فاز کار کرده و در مصرف برق نیز تا میزان 40 درصد صرفه جویی کنند. ظرفیت این آسانسورها متغیر است و می تواند بین دو تا شش نفر باشد. برای نصب و راه اندازی آن ها نیازی به اقدامات چندانی نبوده و در مدت زمان کوتاهی امکان نصب و راه اندازی را دارند.

آسانسور ویلایی

آسانسور ویلایی یکی دیگر از انواع آسانسور بر اساس نوع کاربری آن هاست. این آسانسورها عموما از نوع شیشه ای هستند تا کاربران بتوانند محوطه داخل ویلا و منظره بیرون را به راحتی تماشا کنند. وقتی کاربران از درون این آسانسورها به تماشای چشم انداز زیبای اطراف می پردازند، لحظات لذت بخشی را تجربه خواهند کرد. این دستگاه ها عمدتا با سیستم محرکه هیدرولیکی کار می کنند و کابین به هنگام حرکت از خود صدا یا لرزشی تولید نمی کند. علاوه بر این، آسانسورهای ویلایی کم مصرف هستند و برق کم تری مصرف می کنند.  این سیستم ها را نیز می توان بدون موتورخانه و کم ترین میزان تخریب ساختمان، نصب و راه اندازی کرد. بالابرهای ویلایی با وجود زیبایی و جذابیت خود، ارزش ویلا را نیز افزایش می دهند.

آسانسور بیمارستانی

آسانسورهای بیمارستانی به منظور جابجایی بیماران، همراهان و نیز کادر درمانی در بیمارستان ها، مراکز درمانی و کلینیک ها، ساخته می شوند. این بالابرها با دو نوع کاربری حمل بیماران و جابجایی کارکنان بیمارستان و همراهان بیماران طراحی و تولید می شوند. این آسانسورها برای حمل بیماران به دو مدل تخت بر و برانکاردبر تقسیم می شوند. آسانسورهای بیمارستانی با ابعاد بزرگی ساخته شده و می توانند ظرفیت بالایی تا حدود 2 هزار کیلوگرم داشته باشند. به دلیل شرایط خاص بیماران، این آسانسور ها حرکت نرم و آهسته ای دارند تا هیچ نوع لرزش یا شوکی به بیماران وارد نشود.

آسانسور ویلچربر

آسانسورهای ویلچربر به منظور جابجایی معلولین و افراد کم توان طراحی و تولید می شوند. ویژگی هایی که این آسانسورها دارند مطابق با نیازهای این افراد بوده و آن ها می توانند به راحتی از این بالابرها استفاده کنند. از جمله این که شاسی ها و کلیدهای آسانسور و نیز درب ها باید به نحوی تعبیه شوند که برای معلولین و افراد کم توان قابل استفاده باشند. ظرفیت این آسانسورها باید طبق استاندارد طراحی شوند. به این منظور ظرفیت استانداردی که باید برای این بالابرها در نظر گرفته شود، حداقل 600 کیلوگرم است که تقریبا با یک آسانسور 8 نفره برابری می کند. همچنین طبق الزامات مربوطه، باید ابعاد این سیستم ها حداقل 110 سانتی متر برای عرض و حداقل 140 سانتی متر نیز برای عمق آن ها باشد.

آسانسور صنعتی

آسانسورهای صنعتی، تجهیزاتی هستند که برای استفاده در صنایع مختلف همانند کارخانه ها و واحدهای تولیدی، نیروگاه ها، صنایع سدسازی، پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، استخراج نفت و گاز، استخراج معادن، کارخانه های تولید سیمان، فولاد و انواع فلزات، صنایع دریایی، کشتی سازی و غیره، طراحی و تولید می شوند. این سیستم ها می توانند ظرفیتی از 500 تا 3000 کیلوگرم داشته باشند و با سرعتی بین 2 تا 6 متر بر ثانیه حرکت کنند. کابین این آسانسورها تماما از فلز ساخته شده و به وسیله فنس یا ورق، پانچ می شوند. این سیستم ها از ایمنی بالایی نیز برخوردارند.

 

آسانسور کارگاهی

آسانسور کارگاهی، سیستمی است که به منظور حمل مصالح ساختمانی و بارهای مختلف و همچنین کارگران و افراد مختلف در پروژه های ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد. این آسانسورها در برابر شرایط متغیر جوی همانند سرما و گرمای زیاد، مقاومت بالایی دارند. این بالابرها در دو نوع ثابت و متحرک ساخته می شوند. بالابرهای ثابت برای نصب نیاز به چاهک دارند و در پروژه هایی استفاده می شوند که نیازی به جابجایی محل نصب ندارند. اما بالابرهای متحرک یا سیار در پروژه هایی استفاده می شوند که نیاز است تا موقعیت بالابر در نقاط مختلف، تغییر پیدا کند. این سیستم ها برای نصب نیازی به چاهک ندارند و به صورت موقتی نصب می شوند.

آسانسور خودروبر

آسانسور خودروبر، نوعی بالابر است که به منظور جابجایی خودروها در مکان هایی همانند گاراژها، پارکینگ های مکانیزه و طبقاتی، نمایشگاه های ماشین و غیره، طراحی و تولید می شوند. این بالابرها با دو نوع سیستم محرکه کششی و هیدرولیکی کار می کنند و می توانند ظرفیتی بین 2 تا 20 هزار کیلوگرم داشته باشند. این آسانسورها ابعاد مختلفی دارند. به طوری که عرض آن ها معمولا از 220 تا 300 سانتی متر را شامل می شود. طول آن ها نیز بین 5 تا 6 متر می تواند متغیر باشد. همچنین ارتفاعی که برای این بالابرها در نظر می گیرند معمولا در حدود 220 سانتی متر است؛ تا انواع خودروها از جمله خودروهای شاسی بلند که ارتفاع بلندتری دارند، به هنگام ورود دچار مشکل نشوند.

انواع آسانسورها بر اساس شکل ظاهری

معیار دیگری که می توان با آن آسانسورها را به انواع مختلفی تقسیم کرد، شکل ظاهری کابین است. آسانسورها بر این اساس به انواع مختلفی تقسیم می شوند که هر کدام شکل ظاهری متفاوتی دارد.

آسانسورهای ساده یا معمولی

این سیستم ها متداول ترین و پرکاربردترین آسانسورها هستند که در بسیاری از ساختمان ها و آپارتمان ها مورد استفاده قرار می گیرند. به طوری که بسیاری از افراد، بارها از این آسانسورها برای جابجایی خود استفاده می کنند. شکل ظاهری این آسانسورها به گونه ای است که کابین با ورقه هایی از جنس تمام استیل و نیمه استیل آن را پوشانده است. این سیستم ها در ظرفیت های مختلفی ساخته می شوند و می توانند افراد و وسایل آن ها را در بین طبقات ساختمان جابجا کنند. آسانسورهای معمولی عمدتا با سیستم های محرکه کششی و هیدرولیکی کار می کنند و بسته به ارتفاع ساختمان، نوع سیستم محرکه آن ها متفاوت خواهد بود.

آسانسور شیشه ای

آسانسور شیشه ای یا پاناروما یکی از مدل های آسانسور بر اساس شکل ظاهری آن هاست. در این آسانسورها از پانل های شیشه ای برای ساخت دیواره های کابین استفاده می شود. شیشه هایی که در این سیستم ها استفاده می شوند، بسیار مقاوم هستند و از جنس لمینیت سکوریت ساخته می شوند. قاب هایی از جنس استیل نیز این شیشه ها را محکم دربرمی گیرند. کابین این سیستم ها با توجه به درخواست و سلیقه مشتریان، می تواند به شکل دایره ای، مربع یا چند ضلعی طراحی و ساخته شود. آسانسورهای شیشه ای با نمای جذاب و زیبای خود در ساختمان های مجلل و لوکس، ویلاها، مجتمع های تجاری، هتل های چند ستاره، منازل دوبلکس و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.

آسانسور لوکس یا لاکچری

آسانسورهای لوکس یا لاکچری را می توان نوع سوم آسانسورها بر اساس شکل ظاهری آن ها دانست. شکل ظاهری این سیستم ها به نحوی است که قسمت های مختلف آن ها همگی از نوع لوکس یا لاکچری هستند. قسمت هایی همانند دستگیره ها، شاسی ها و کلیدها، آینه، سیستم روشنایی و نورپردازی، بلندگوی پخش موزیک، دیواره ها، سقف و کف کابین و نیز درب ها از نوع لوکس و گرانقیمت هستند. دیواره های کابین در این سیستم ها علاوه بر متریال استیل و نیمه استیل، از ام دی اف، فرمیکا، ترکیب کامپوزیت و استیل و نیز از شیشه ساخته می شوند. استیل هایی که برای دیواره های این نوع آسانسورها به کار می رود، عمدتا از نوع ضد خش هستند که روی آن ها آثار خط و خش نیز باقی نمی ماند. این آسانسورها در بازار با قیمت بسیار بالایی عرضه می شوند.

کلام آخر

در مطالب بالا، به معرفی انواع آسانسورها و بررسی کاربردهای آن ها پرداختیم. این سیستم ها توسط شرکت های سازنده مختلفی تولید و به بازار عرضه می شوند. محصولات شرکت های مختلف از لحاظ کیفیت، کارایی، نوع متریال قطعات و هم چنین خارجی و داخلی بودن آن ها، میزان تخصص و مهارت نیروی انسانی، قیمت و سایر فاکتورها با یکدیگر تفاوت های زیادی دارند. در این زمینه، شرکت آسانسوری اوکسین لیفت که از جمله شرکت های مطرح و باسابقه در صنعت آسانسور به شمار می رود، محصولات بسیار باکیفیت، با کارایی بالا و نیز قیمت مناسب تولید و به بازار عرضه می کند. بنابراین اگر شرکت اوکسین را برای خرید و نصب آسانسور در ساختمان خود انتخاب کنید، انتخابی کاملا هوشمندانه و منطقی خواهد بود.