اگر با سیستم آسانسور آشنایی داشته باشید، حتما نام وزنه تعادل را شنیده اید. این وزنه همان طور که از آن مشخص است، به منظور ایجاد تعادل در وزن کابین آسانسور ساخته و نصب می شود. وزنه های تعادل غالبا در آسانسورهای کششی نصب می شوند. البته محل نصب آن باید به طور جداگانه در قسمتی از چاه آسانسور تعبیه شود. این وزنه با خنثی کردن وزن کابین و بار داخل آن باعث کاهش فشار به موتور و سیستم محرکه آسانسور می شود. در این مطلب به منظور آشنایی بیشتر، موضوع وزنه تعادل آسانسور را مورد بررسی قرار داده ایم.
با وزنه تعادل آسانسور بیشتر آشنا شویم!
وزنه تعادل آسانسور از تعدادی وزنه با قاب یا اسکلت فلزی محکم تشکیل شده که توسط سیم بکسل و قرقره به کابین آسانسور متصل می شود. این وزنه ها از متریال های متفاوتی همچون سرب، چدن، آلومینیوم، بتن، گالوانیزه و پلاستیک ساخته می شوند. وزنه تعادل به گونه ای داخل قاب قرار می گیرد که در شرایط سقوط یا توقف ناگهانی آسانسور، به بیرون پرتاب نشود. همان طور که در بالا اشاره کردیم، کار اصلی وزنه تعادل، خنثی کردن وزن بار، سرنشینان، قطعات و تجهیزات کابین است. با این کار وزن کابین را متعادل می کند. علاوه بر این، وزنه تعادل به ایجاد کشش بین سیم بکسل و صفحات آسانسور کمک می کند که در این حالت، نیروی اصطکاک لازم برای حرکت سیم بکسل فراهم می شود.
انواع وزنه تعادل
وزنه تعادل آسانسور بر اساس نوع متریال، وزن و ابعاد به انواع مختلفی تقسیم می شود. در این بخش انواع وزنه تعادل را بر اساس متریال ساخت مورد بررسی قرار داده ایم.
- وزنه های بتنی
یکی از قدیمی ترین انواع وزنه های تعادل، نوع بتنی است که در دو مدل تولید می شود. یکی وزنه بتنی با پوشش پلاستیکی و دیگری با پوشش گالوانیزه است که هر کدام در سیستم های متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد.
- وزنه های چدنی
وزنه های چدنی از دیگر انواع وزنه های تعادل هستند که قیمت بسیار بالاتری نسبت به وزنه های بتنی دارند. این وزنه ها برای شرایطی مناسب هستند که آسانسور چاه کوچکی داشته و نیاز به وزنه ای نازک اما سنگین دارد. وزنه های چدنی مانند سایر وزنه ها ابعاد مختلفی دارند که بر اساس نیاز مشتریان تولید می شوند.
- وزنه های سربی
وزنه های سربی نوع سوم وزنه های تعادل هستند که چگالی بیشتری از سایر وزنه ها دارند. این وزنه ها همانند وزنه های بتنی ابعاد مختلفی دارند که افراد می توانند بر اساس نیاز خود آن ها را در ابعاد مختلف سفارش دهند.
- وزنه های پلاستیکی و گالوانیزه
در سال های گذشته کارفرمایان در برخی موارد از وزنه های پلاستیکی برای حفظ تعادل آسانسورها استفاده می کردند. زیرا این وزنه ها قیمت ارزانی داشتند. اما به مرور زمان به دلایلی از جمله وضع استانداردهای جدید، کارفرمایان دیگر وزنه های پلاستیکی را در سیستم های آسانسور مورد استفاده قرار نمی دهند. اما امروزه وزنه های گالوانیزه غالبا به جای وزنه های پلاستیکی استفاده می شوند. وزنه های گالوانیزه ابتدا درون یک اسکلت یا قاب فولادی قرار می گیرند و سپس به کمک دستگاه در جای خود ثابت می شوند. در انتها نیز روکشی از گالوانیزه روی قاب ها کشیده می شود. شرکت های سازنده، وزنه های گالوانیزه را در ابعاد مختلفی با توجه به نوع آسانسورها تولید می کنند.
نحوه عملکرد وزنه تعادل
این وزنه به هنگام حرکت آسانسور به سمت پایین، در جهت بالا حرکت می کند. همچنین برعکس در موقع بالا رفتن کابین، این وزنه به پایین حرکت می کند. این اتفاق نیروی داخل کابین را خنثی کرده و باعث ایجاد تعادل در آسانسور می شود. همه آسانسورهای کششی باید این وزنه را داشته باشند تا وزن کابین متعادل شده و لرزش آن به هنگام حرکت کاهش یابد. در صورتی که آسانسور در حین حرکت، لرزش زیادی داشته باشد، مطمئنا این وزنه به درستی و مطابق با استانداردها نصب نشده است.
مزایای وزنه تعادل در آسانسورها
اگر این وزنه به طور صحیح و اصولی و همچنین با رعایت نکات و استانداردها نصب شود، مزایای متعددی به دنبال دارد که در زیر به برخی از آن ها اشاره کرده ایم:
- این وزنه با متعادل کردن وزن کابین، باعث می شود تا موتور آسانسور بتواند با نیروی کم تری آن را به بالا یا پایین حرکت دهد. به عبارتی به موتور فشار کم تری در حین کار وارد می شود.
- این وزنه نیروی کم تری به سیم بکسل ها وارد می کند که باعث افزایش ایمنی آسانسور می شود.
- وزنه تعادل علاوه بر آسان کردن کارکرد موتور، میزان انرژی مورد نیاز آن را نیز به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. به عبارتی وجود این وزنه باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.
- وزنه تعادل باعث حرکت سریع آسانسور می شود.
- وزنه تعادل کنترل آسانسور را آسان تر می کند.
نحوه ساخت وزنه تعادل آسانسور
ساخت وزنه های تعادل فرایندی دقیق و در عین حال پیچیده است که به تخصص بالای تکنسین ها و مواد اولیه مناسب نیاز دارد. در این بخش به مراحل ساخت این وزنه ها اشاره کرده ایم.
مواد اولیه مورد نیاز
همان طور که در بالا اشاره کردیم در ساخت وزنه تعادل آسانسور از مواد مختلفی همچون فولاد، بتن، آهن، چدن، آلومینیوم و حتی گالوانیزه استفاده می شود. هر کدام از این مواد با توجه به چگالی خود، باعث تشکیل ابعاد متفاوتی از وزنه ها می شود.
1- برش مواد اولیه: مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت وزنه عادل همچون آهن، فولاد، چدن و غیره در ابعاد و شکل های متفاوت برش داده می شوند. این مواد با توجه به چگالی خود، باید در ابعادی برش بخورند که بتوانند وزن متناسب با کابین را داشته باشند.
2- شکل دهی به ورقه ها: ورقه ها پس از برش خوردن، با دستگاه های مخصوص خم داده شده تا به شکل های مورد نظر تبدیل شوند. شکل ورقه ها می تواند همانند یک کانتینر یا قطعه متفاوت دیگر باشد.
3- پر کردن وزنه ها: در برخی از وزنه های تعادل، ممکن است نیاز به پر کردن لابه لای ورقه ها با اجزایی همانند فلزات یا سنگ ها باشد. در این مرحله لابه لای ورقه ها با این مواد یا اجزا پر می شوند.
4- جوشکاری قسمت های مختلف: به منظور افزایش استحکام و ایمنی وزنه تعادل، در برخی از مواقع، قطعات و قسمت های مختلف وزنه ها به یکدیگر جوش داده می شوند. این کار باعث اتصال محکم قسمت های مختلف به یکدیگر شده و از آسیب دیدگی آن ها جلوگیری می کند.
5- تست و کنترل وزنه: پس از آن که وزنه تعادل ساخته شد، باید مورد تست و کنترل قرار گیرد؛ تا سازندگان مطمئن شوند که جرم وزنه ها با جرم کابین مطابقت دارد و عملکرد آن نیز درست و بهینه است.
6- نصب وزنه ها: بعد از انجام مراحل تولید، وزنه ها باید به محل نصب آسانسور منتقل شده و در آن جا نصب و راه اندازی شوند. نصب این وزنه ها خود فرایندی مجزاست که باید به طور دقیق و اصولی انجام شود.
نکته: تولید وزنه های تعادل برای آسانسورها، عملیاتی مهندسی و دقیق به شمار می رود که داشتن تخصص و اطلاعات فنی لازم، ضرورت زیادی دارد. در این صورت این وزنه ها را باید از شرکت های سازنده معتبری خریداری کرد که متخصصین باتجربه و امکانات فنی مناسبی دارند.
نحوه محاسبه جرم وزنه تعادل
به طور کلی برای محاسبه جرم وزنه تعادل برای یک آسانسور از فرمول زیر استفاده می شود.
جرم وزنه تعادل= 50 درصد ظرفیت اسمی کابین+ جرم کابین خالی+ جرم تجهیزات کابین+ جرم تراول کابل
سرویس و نگهداری وزنه تعادل
وزنه تعادل همانند سایر تجهیزات آسانسورها باید به صورت دوره ای مورد بازدید و سرویس قرار گیرد. به دلیل نقش مهم این قطعه در حرکت کابین، بازدید و کنترل اتصالات آن اهمیت زیادی دارد. استحکام وزنه تعادل و کیفیت اتصالات آن روی عملکرد صحیح آسانسور تاثیر زیادی می گزارد. در این صورت فرسودگی این قطعه و وجود ایراد در اتصالات آن، باعث اختلال و مشکل در حرکت درست آسانسور خواهد شد. در سرویس های دوره ای، سرویسکار وزنه تعادل را از نظر زنگ زدگی و فرسودگی مورد بازدید و بررسی قرار می دهد. همچنین محکم و ثابت بودن وزنه ها در داخل قاب و اتصالات موجود را بررسی و کنترل می کند. چنانچه در وزنه و اتصالات آن، خرابی یا ایرادی وجود داشته باشد، سرویسکار باید نسبت به رفع آن اقدام کند.
وزنه تعادل نقش مهمی در ایجاد تعادل وزنی در سیستم آسانسور و کاهش فشار به موتور و قطعات مکانیکی دارد. وجود این قطعه در آسانسورها مزایای متعدد دیگری دارد که اهمیت زیاد آن را نشان می دهد. به طور کلی قیمت وزنه تعادل به فاکتورهایی همچون نوع متریال، ابعاد، شرکت سازنده، کیفیت ساخت، سفارشی یا از پیش ساخته شدن و غیره بستگی دارد. مهندسان و تکنسین های شرکت اوکسین لیفت تلاش می کنند تا وزنه تعادل کاملا هماهنگ و متناسب با نوع آسانسور بکار گرفته شود. تا پس از نصب، عملکرد درستی در به تعادل رساندن وزن کابین و تجهیزات آن در سیستم آسانسور داشته باشند.
دیدگاهی وجود ندارد!